Πρόκειται για μια νομική καινοτομία: για πρώτη φορά, ένα δικαστήριο θα μπορούσε να κρίνει την ενοχή εκκλησιαστικών αξιωματούχων, όπως ο πρώην αρχιεπίσκοπος και ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’, σε μια υπόθεση εκκλησιαστικής κακοποίησης που έχει ήδη παραγραφεί.
Ένας 38χρονος άνδρας από τη Βαυαρία, ο οποίος κακοποιήθηκε ως παιδί από τον καθολικό ιερέα Peter H., θέλει τώρα να καταθέσει αγωγή ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου του Traunstein.
Η αγωγή, η οποία είναι στη διάθεση του Bayerischer Rundfunk, του ερευνητικού κέντρου Correctiv και της εβδομαδιαίας εφημερίδας DIE ZEIT, δεν στρέφεται μόνο κατά του δράστη, αλλά και κατά της Αρχιεπισκοπής Μονάχου και Φράιζινγκ, καθώς και κατά δύο πρώην αρχιεπισκόπων, του επίτιμου Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ και του διαδόχου του.
Κακοποιήθηκε σε ηλικία δώδεκα ετών
Ο Julian Schwarz θέλει δικαιοσύνη – για τον εαυτό του και για άλλα θύματα κακοποίησης. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει παραγραφή για τέτοιες πράξεις, λέει. “Πρόκειται για ψυχική δολοφονία”, λέει ο Julian Schwarz. “Τα παιδιά το κουβαλούν αυτό μέσα τους σε όλη τους τη ζωή”.
Για τον λόγο αυτό κατέθεσε τώρα μήνυση στο περιφερειακό δικαστήριο του Traunstein κατά του δράστη, της Αρχιεπισκοπής του Μονάχου και του πρώην Πάπα.
Ο Julian Schwarz ήταν μεταξύ έντεκα και δώδεκα ετών όταν ο ιερέας του έδειξε πορνογραφία και τον κακοποίησε σεξουαλικά. Julian Schwarz δεν είναι το πραγματικό όνομα του 38χρονου σήμερα. Θέλει να παραμείνει ανώνυμος.
Μετά την κακοποίηση, πολλά πήγαν στραβά στη ζωή του. Εκείνη την εποχή, ο Julian έκανε ακριβώς το σωστό και το εκμυστηρεύτηκε στη μητέρα του μετά την κακοποίηση: Αλλά εκείνη δεν πίστεψε αυτά που της είπε ο γιος της για τον ιερέα.
Πρόκειται για περιπτώσεις που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί
Μετά την κακοποίηση, ο Julian παραπαίει, τα πάει χειρότερα στο σχολείο και το σκάει από το σπίτι. Παίρνει ναρκωτικά. Το 2010, γίνεται για πρώτη φορά γνωστό ότι ο ιερέας του Garching an der Alz και του Engelsberg, Peter H., ήταν ήδη καταγεγραμμένος για κακοποίηση ανηλίκων στην Αρχιεπισκοπή του Μονάχου και του Φράιζινγκ, και παρόλα αυτά εξακολουθούσε να απασχολείται επανειλημμένα στην ποιμαντική φροντίδα παιδιών και νέων.
Ο Julian Schwarz ακούει επίσης γι’ αυτό: “Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, όχι μόνο εγώ, αλλά πολλές περιπτώσεις που θα μπορούσαν να είχαν πράγματι αποφευχθεί”, είναι πεπεισμένος.
Το 2010 εμφανίζεται στο γραφείο του εισαγγελέα και καταθέτει ποινική μήνυση. Όμως οι έρευνες έχουν διακοπεί – τα αδικήματα έχουν προ πολλού παραγραφεί.
Αλλά τώρα ο δικηγόρος του Julian Schwarz, ο ποινικολόγος του Βερολίνου Andreas Schulz, πιστεύει ότι βρήκε έναν τρόπο μέσω του αστικού δικαίου να φέρει τελικά την υπόθεση του πελάτη του ενώπιον ενός δικαστηρίου. Συγκεκριμένα, κατέθεσε αγωγή στο περιφερειακό δικαστήριο του Traunstein.
Το δικαστήριο θα εξετάσει αναδρομικά αν ο δράστης και οι υπεύθυνοι για την απασχόλησή του στην αρχιεπισκοπή υποχρεούνται να αποζημιώσουν τον πελάτη του για τη ζημία που υπέστη λόγω της σεξουαλικής κακοποίησης.
“Ο ενάγων δεν ενδιαφέρεται πρωτίστως για τα χρήματα, αλλά για να αποδείξει ότι αυτό που συνέβη ήταν λάθος”, λέει ο Andreas Schulz. Το πώς και πόση αποζημίωση θα καταβληθεί στο τέλος είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα.
Μέχρι τώρα, τα θύματα των οποίων οι υποθέσεις κακοποίησης είχαν παραγραφεί, πρέπει να απευθύνονται στην οργάνωση των δραστών, την εκκλησία, για την αναγνώριση των δεινών τους.
Στη μήνυση, η οποία είναι στη διάθεση των BR, ZEIT και Correctiv, η εκκλησία βρίσκεται τώρα στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Ο συνήγορος των θυμάτων Schulz βλέπει θεσμική ευθύνη στην περίπτωση της σεξουαλικής κακοποίησης στην Καθολική Εκκλησία: “Πρόκειται για αλληλέγγυα ευθύνη όλων όσοι εμπλέκονται”.
Στην επιχειρηματολογία, η αγωγή αναφέρεται στην τελευταία πραγματογνωμοσύνη κακοποίησης της δικηγορικής εταιρείας WSW του Μονάχου και επιπλέον σε μια απόφαση εκκλησιαστικού δικαστηρίου στην υπόθεση του Peter H.
Η απόφαση αυτή από το 2016 αναφέρει ότι οι πρώην αρχιεπίσκοποι Friedrich Wetter και πριν από αυτόν ο Joseph Ratzinger, ο μετέπειτα Πάπας Βενέδικτος, είχαν ενημερωθεί για την παιδεραστία του ιερέα Peter H. Το δικαστήριο δεν έχει ακόμη αποφανθεί επί του θέματος.
Ο Βενέδικτος ΙΣΤ’ το αρνείται μέχρι σήμερα. Εάν το περιφερειακό δικαστήριο του Traunstein αποδεχθεί την καταγγελία, τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης θα μπορούσαν να επανεξεταστούν.
Ο Andreas Spickhoff, νομικός από το Μόναχο, αξιολογεί την αγωγή ως ένα νομικά λεπτό κατασκεύασμα που αρχικά φαίνεται να έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας. Είναι καθηγητής αστικού δικαίου στο LMU του Μονάχου.
Παρ’ όλα αυτά, βλέπει μια πιθανότητα: “Η μόνη δυνατότητα που υπάρχει θα ήταν η εκκλησία, ως υπεύθυνος, ως υπεύθυνος οργανισμός, να παραιτηθεί από την υπεράσπιση της παραγραφής, αν χρειαστεί. Τότε θα ήταν δυνατόν να εξεταστούν και πάλι πλήρως οι αξιώσεις αποζημίωσης των θιγόμενων, ακόμη και σε συνήθεις δικαστικές διαδικασίες”, λέει ο Andreas Spickhoff.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει αίτημα για εκτίμηση των ζημιών τους
Αυτό σημαίνει ότι: τα θύματα κακοποίησης όπως ο Julian Schwarz έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τον καθορισμό των αποζημιώσεών τους, αλλά μόνο εφόσον οι κατηγορούμενοι εκπρόσωποι της εκκλησίας δεν υποστηρίξουν πως η υπόθεση έχει παραγραφεί.
Και σε αυτό ακριβώς το ενδεχόμενο ποντάρει ο συνήγορος των θυμάτων, ειδικά από τη στιγμή που ακόμη και ο εκκλησιαστικός νόμος επιτρέπει την άρση της παραγραφής για περιπτώσεις κακοποίησης.
“Η αγωγή αυτή έχει έναν στρατηγικό στόχο: η Εκκλησία πρέπει να τοποθετηθεί, είτε υπερασπίζεται καθαρά τυπικά, σε μια πολιτική αγωγή, για παράδειγμα, προβάλλοντας την άμυνα της παραγραφής, είτε στέκεται στην ιστορική και ηθική ευθύνη και ενοχή της”.
Τουλάχιστον ο πρώην αρχιεπίσκοπος του Μονάχου και του Φράιζινγκ φαίνεται να είναι έτοιμος να το κάνει. Σε μια πρώτη αντίδραση στη αγωγή, ανακοίνωσε στην Correctiv, τη ZEIT και την BR ότι δεν θέλει να καταθέσει αίτηση παραγραφής. Εκπρόσωπος του Αρχιεπισκοπικού Ορδινιάριου του Μονάχου ζήτησε κατανόηση για το γεγονός “ότι η Αρχιεπισκοπή Μονάχου και Φράιζινγκ δεν σχολιάζει εν εξελίξει νομικές διαδικασίες”.
