Όταν το Βυζάντιο συνάντησε τη Βαυαρία και την Αυστρία
Η Θεοδώρα Κομνηνή (1134-1184) υπήρξε η πρώτη προσωπικότητα που συνέδεσε με το βίο της το παρελθόν της Ελλάδας με αυτό της Γερμανίας και της Αυστρίας.
Η ίδια καταγόταν από τον Οίκο της περίφημης βυζαντινής δυναστείας των Κομνηνών. Ήταν κόρη του σεβαστοκράτορα Ανδρόνικου και της Ειρήνης. Θείος της ήταν ο αυτοκράτορας Μανουήλ Α΄ Κομνηνός (1118-1180).
Η Θεοδώρα ανετράφη στην Κωνσταντινούπολη ως μέλος της αυτοκρατορικής οικογένειας σε περιβάλλον πολυτελέστατο και αρκετά καλλιεργημένο. Μεγάλη επιρροή στη μικρή Θεοδώρα είχε ο παππούς της Ιωάννης Β΄ (1187-1143), ο αναμορφωτής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Καθοριστικό γεγονός για την πορεία της ζωής της υπήρξε η Β΄ Σταυροφορία (1147-1148).
Σε αυτό το χρονικό σημείο ήρθε σε επαφή με τον οίκο των Babenberg. Το όνομα της οικογένειας βρίσκει την προέλευση του στο σημερινό Bamberg. Το 1147 ο Κορράδος Γ’ Χοενστάουφεν πέρασε με το στρατό του από την Κωνσταντινούπολη.
Μαζί του στις πολεμικές επιχειρήσεις ήταν και ο ετεροθαλής αδελφός του Χάινριχ Β΄ (1107-1177), ο οποίος από το 1143 ήταν δούκας στη Βαυαρία. Οι γυναίκες των Κορράδου και Μανουήλ ήταν αδερφές και κάπως έτσι γνωρίστηκε ο Χάινριχ με τη 15χρονη Θεοδώρα και ερωτεύτηκαν.
Οι διαδικασίες για την επισημοποίηση του ερωτικού ειδυλλίου διεκόπησαν προσωρινά εξαιτίας των Σταυροφοριών.
Το 1148 τελέστηκε στην Αγία Σοφία ο περιβόητος γάμος. Οι Βυζαντινοί μάλιστα δεν είδαν με καθόλου θετική προδιάθεση αυτή τη σύζευξη. Ειδικότερα, θεωρούσαν ότι αυτός ο γάμος ήταν μια υποταγή στις άγριες διαθέσεις της Δύσεως. Βέβαια, αυτή η στιγμή αποτέλεσε την πρώτη συμφιλίωση της βυζαντινής και γερμανικής Αυλής.
Το 1149 η πριγκίπισσα Θεοδώρα αναχωρεί από την Κωνσταντινούπολη. Μαζί με τον Χάινριχ έζησαν στο Regensburg και στη Βιέννη. Σύμφωνα με τη Θεοδώρα, καμία πόλη απ’ αυτές δεν της θύμιζε τη λαμπρότητα και το κάλλος της Βασιλεύουσας.
Ενώ ζούσε αρμονικά ως δούκισσα της Βαυαρίας με το σύζυγο της, έπρεπε μετά την επικράτηση του αυτοκράτορα Friedrich I. Barbarossa (1122-1190) να εγκαταλείψει τη Βαυαρία.
Μετακινούνται μαζί πια στη Βιέννη, όπου μετατρέπουν την πόλη σε βασικό κέντρο του νέου τότε Δουκάτου της Αυστρίας. Στη νέα της πατρίδα συμβάλλει σημαντικά με την προίκα της στην αναβάθμισή της Βιέννης σε έδρα της δυναστείας των Babenberg, αλλά και στην αίγλη του συζύγου της, καθώς ήταν πριγκίπισσα του Βυζαντίου και ανιψιά του θεωρούμενου «αυτοκράτορα των αυτοκρατόρων».
Άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός της χρησιμοποίησης από το βυζαντινο-γερμανικό ζεύγος του ονόματος Βιντόπολις για τη Βιέννη σε αντιστοιχία με αυτό της Κωνσταντινούπολης. Και στην πολιτιστική αναβάθμιση ο ρόλος ιδίως της Θεοδώρας ήταν καθοριστικότατος.
Με τη μετακόμιση της πριγκίπισσας στη Βιέννη σίγουρα θα ζητήθηκε να οικοδομηθεί και ένα κατάλληλο κτίριο αντάξιο της βυζαντινής αίγλης της. Μέχρι σήμερα όμως δεν υπάρχει μια τέτοια αρχαιολογική επιβεβαίωση της ύπαρξης του.
Με τη δεύτερη σύζυγό του Θεοδώρα έκαναν τρία παιδιά. Η Θεοδώρα απεβίωσε το 1184. Ο τάφος της βρίσκεται στην Κρύπτη του Schottenstift, μοναστήρι στην καρδιά της Βιέννης, του οποίου υπήρξε κτήτορας του, μαζί με τον σύζυγο της.
Ο δισέγγονος τους θα είναι ο τελευταίος Babenberg. Αργότερα το δουκάτο της Αυστρίας θα περιέλθει στους Αψβούργους και πιο μετά με επιγαμία με απόγονο της Θεοδώρας Κομνηνής, οι Αψβούργοι θα γίνουν απόγονοι του Ιωάννη Β’ Κομνηνού.
Με αυτό το δεδομένο θα διεκδικήσουν μετά το 1453 τον τίτλο του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων και έμβλημα τους, για την Αυστρία, θα κάνουν τον δικέφαλο αετό.
Πηγή:
Lechner, Karl, Die Babenberger: Markgrafen und Herzoge von Österreich 976-1246, Wien [u.a.]: Böhlau 1976.
