Ηταν πριν από έξι χρόνια όταν ο σύρος πρόσφυγας και δικηγόρος στο επάγγελμα Ανουάρ αλ Μπουνί έφτασε στο Βερολίνο. Και ήταν εκείνη την χρονιά που μια μέρα αναγνώρισε στο πρόσωπο ενός άλλου Σύρου τον βασανιστή του.
Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Ανουάρ Ρασλάν, πρώην στέλεχος των δυνάμεων ασφαλείας του καθεστώτος Ασαντ, που τώρα βρισκόταν αντιμέτωπος με τη γερμανική Δικαιοσύνη, από την οποία δικαζόταν για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. «Δεν είναι μικρό ψάρι. Φέρεται ότι εμπλέκεται στον βασανισμό τουλάχιστον 4.000 ανθρώπων» λέει στη «Λιμπερασιόν» ο Βόλφγκανγκ Κάλεκ, ιδρυτής του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Συνταγματικά Δικαιώματα και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται εδώ και είκοσι χρόνια στο Βερολίνο.
Ο ποινικός κώδικας
Αν ο σύρος βασανιστής σύρθηκε ενώπιον της γερμανικής Δικαιοσύνης είναι επειδή το 2002 τροποποιήθηκε ο γερμανικός ποινικός κώδικας ώστε να μπορούν να δικαστούν στο γερμανικό έδαφος όσοι κατηγορούνταν για τέτοια εγκλήματα ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους.
Είναι γι’ αυτόν τον σκοπό που η ομοσπονδιακή εισαγγελία της Καρλσρούης δημιούργησε ειδική υπηρεσία, την οποία στελέχωσε με περισσότερους από δέκα εισαγγελείς. «Σήμερα διαθέτουμε πλέον μια σχετική τεχνογνωσία» λέει ο Βόλφγκανγκ Κάλεκ.
Πρόκειται για την πρώτη δίκη στον κόσμο, αντικείμενο της οποίας είναι οι ωμότητες του καθεστώτος της Δαμασκού από την αρχή του πολέμου το 2011. «Η Γερμανία δικάζει ένα έγκλημα το οποίο δεν έχει τελεστεί στο έδαφός της και στο οποίο ούτε οι θύτες ούτε τα θύματα είναι γερμανικής καταγωγής.
Η δικαιοσύνη δεν αποδίδεται πλέον στο όνομα του λαού, αλλά στο όνομα της ανθρωπότητας» εξηγεί στη γαλλική εφημερίδα ο Χάινερ Μπιέλεφελντ, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Ερλάνγκεν.
Το βέτο της Ρωσίας
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης δεν μπόρεσε να συσταθεί για να δικάσει τα εγκλήματα του συριακού καθεστώτος καθώς έθεσε βέτο η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος είναι σύμμαχος του Ασαντ. «Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην απόδοση της δικαιοσύνης παραμένει η έλλειψη πολιτικής βούλησης. Είναι τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα που κάνουν τη διαδικασία εξαιρετικά περίπλοκη» σημειώνει ο Κάλεκ. «Η οικουμενική δικαιοδοσία με την οποία εφοδιάστηκαν τα γερμανικά δικαστήρια μάς προσφέρει μια εναλλακτική για να δικάσουμε τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Χωρίς αυτή, θα μας έμενε μόνο ο κυνισμός» συμπληρώνει ο Μπιέλεφελντ. «Το ιδανικό φυσικά θα ήταν να αποδώσουμε δικαιοσύνη στην ίδια τη χώρα. Η οικουμενική δικαιοδοσία δεν είναι παρά η τρίτη και τελευταία λύση μετά τα εθνικά δικαστήρια και το δικαστήριο της Χάγης» προσθέτει ο ίδιος.
Για τον Βόλφγκανγκ Κάλεκ, οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του συριακού καθεστώτος οφείλουν να λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη «είτε βρίσκονται στη Γερμανία, είτε στη Γαλλία, είτε στην Αυστρία είτε οπουδήποτε αλλού». Σύμφωνα με τον ίδιο, 90.000 άτομα υφίστανται αυτή τη στιγμή βασανιστήρια στις συριακές φυλακές, ενώ 60.000 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους από τα βασανιστήρια, όπως εκτιμά ο συριακό παρατηρητήριο για τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Ντοκουμέντα
Όταν ρωτήθηκε σχετικά ο Μπασάρ αλ Ασαντ από τον ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο RT, είχε αρνηθεί πως γίνονται βασανιστήρια στη χώρα του. Στη δίκη όμως που διεξάγεται στο δικαστήριο του Κόμπλεντς, μιας πόλης στη Νοτιοδυτική Γερμανία, αποδείχθηκε το αντίθετο χάρις στις μαρτυρίες περίπου είκοσι θυμάτων αλλά και 6.000 φωτογραφικά ντοκουμέντα, στα οποία ήταν παραπάνω από εμφανή τα σημάδια του βασανισμού στα άτομα που εικονίζονταν.
Για τα θύματα αυτή ήταν μια ευκαιρία να περιγράψουν όσα βίωσαν και ανακτήσουν λίγη αξιοπρέπεια. «Η δίκη αυτή τους δίνει λίγη ελπίδα σε μια σύγκρουση χωρίς ελπίδα. Γιατί ο πραγματικός κατηγορούμενος δεν είναι εδώ. Και αυτός δεν είναι άλλος από τον Μπασάρ αλ Ασαντ και το δολοφονικό του καθεστώς» καταλήγει ο Χάινερ Μπιέλεφελντ.
