Οι εορταστικές ημέρες περνούν, η πρωτοχρονιά βρίσκεται ante portas, αλλά για τους Γερμανούς καταναλωτές σημασία έχει η δεύτερη ημέρα του Ιανουαρίου. Είναι ένα κανονικό Σάββατο με ανοιχτά (μόνο, λόγω των μέτρων) τα σούπερ μάρκετ, τα οποία συμπληρώνουν έξι μήνες με μειωμένο ΦΠΑ;
Το μέτρο είχε ληφθεί με σκοπό την τόνωση της κατανάλωσης εν μέσω πανδημίας – το ερώτημα όμως τώρα είναι, εάν θα επαναφέρουν το ύψος των τιμών στα προηγούμενα επίπεδα, αυξάνοντας ουσιαστικά τις τιμές των προϊόντων.
Εάν τελικά συμβεί και σε τι εύρος, δεν είναι ακόμη σαφές λίγες ημέρες πριν, αλλά θα εξαρτηθεί κυρίως από εκπτωτικά σούπερ μάρκετ Discounter, όπως το Lidl και το Aldi.
Παράδειγμα προς μίμηση τα Discounter;
«Ο ανταγωνισμός στο εμπόριο τροφίμων στη Γερμανία είναι βάρβαρος, και δεν θα είναι εύκολο για τους εμπόρους να αυξήσουν τις τιμές τους με την επαναφορά του ΦΠΑ στα προηγούμενα επίπεδα» υποστηρίζει ο Μάρτιν Φάσναχτ, ειδικός σε θέματα εμπορίου από την Ανώτατη Σχολή Οικονομικών WHU. «Ιδιαίτερα σε καταστήματα τροφίμων τύπου Lidl και Aldi θα είναι ένα δύσκολο βήμα, γιατί στην πανδημία έχασαν ποσοστά της αγοράς, τα οποία απορροφήθηκαν από τα κανονικά σούπερ-μάρκετ».
Οι εκτιμήσεις του Γερμανού ειδικού βρίσκουν σύμφωνους κι άλλους εμπειρογνώμονες. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Εμπορικού Συνδέσμου Γερμανίας HDE, Στέφαν Γκεντ πιστεύει ότι λόγω του ανηλεούς ανταγωνισμού τα περιθώρια για αυξήσεις τιμών είναι «εξαιρετικά περιορισμένα». Αλλά και το Κέντρο Καταναλωτή της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας δεν ξεκινά με την υπόθεση ότι από τον Ιανουάριο θα κινηθούν όλοι οι έμποροι προς την κατεύθυνση σημαντικών αυξήσεων των τιμών. Κομβικό ρόλο θα διαδραματίσουν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων Discounter, είναι η εκτίμηση της ειδικευμένης Εφημερίδας Τροφίμων.
Από την πολιτική των τιμών σε Lidl και Aldi θα εξαρτηθεί σε ποιο βαθμό η αύξηση του ΦΠΑ θα επιδράσει στην τιμή των τροφίμων, όταν αυτά ξαναμπούν στα ράφια. «Σε περίπτωση που ένας μεγάλος “παίκτης” από τον τομέα τροφίμων δεν προχωρήσει σε αυξήσεις, θεωρείται βέβαιο ότι το παράδειγμά του θα το ακολουθήσουν και άλλοι» εκτιμά η εφημερίδα.
Το ότι ο ΦΠΑ είναι ένα θέμα, το οποίο οι έμποροι χρησιμοποιούν για να προσελκύσουν τη δημόσια προσοχή, φάνηκε από τότε που μειώθηκε ο συγκεκριμένος φόρος το περασμένο καλοκαίρι. Τότε το Lidl δεν περίμενε καν μέχρι την ημέρα ισχύος του μέτρου, αλλά μείωσε τις τιμές μια εβδομάδα νωρίτερα.
Το αποτέλεσμα ήταν ο άμεσος ανταγωνιστής του, το Aldi, να ακολουθήσει μειώνοντας επιπλέον τις τιμές κατά 3% σε όλα τα είδη. Η επιπλέον μείωση του κόστισε τριψήφιο αριθμό εκατομμυρίων σύμφωνα με δικά του στοιχεία.
΄Ηξεις αφήξεις από τα Discounter
Για την ιστορία να θυμίσουμε ότι η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε από 1ης Ιουλίου μέχρι τέλος του χρόνου να μειώσει τον ΦΠΑ από 19 σε 16%, για τα τρόφιμα μειώθηκε από 7 στο 5% με στόχο την τόνωση της κατανάλωσης. Επιχειρώντας έναν πρόχειρο απολογισμό, πολλοί θεωρούν ότι αυτή η στρατηγική στην πραγματικότητα δεν απέδωσε. Τα προβλήματα από την επιστροφή στα κανονικά επίπεδα τιμών είναι τεράστια. Η νευρικότητα στο εμπόριο είναι μεγάλη.
Το Lidl κάνει έκκληση για κατανόηση, επειδή δεν μπορεί να δώσει πληροφορίες για το πώς θα διαμορφώσει από του χρόνου τις τιμές. Το Aldi επισήμαινε ότι «η γερμανική κυβέρνηση περιόρισε το μειωμένο ΦΠΑ μέχρι 31 Δεκεμβρίου, συνεπώς από την αρχή του νέου χρόνου θα προσαρμόσει αναλόγως και τις τιμές» παράλληλα όμως «επαγρυπνεί για τυχόν εκπλήξεις από τον ανταγωνιστή ενημερώνοντας τους καταναλωτές».
Άλλες αλυσίδες σούπερ-μάρκετ, όπως το REWE, εξήγγειλαν ότι λόγω της αλλαγής εκατοντάδων ετικετών πάνω στα προϊόντα η προσαρμογή των τιμών θα γίνεται «σταδιακά τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου».
Αλλά το βασικό ερώτημα παραμένει: Μήπως τελικά ο κλάδος του εμπορίου τροφίμων παραιτηθεί από το να μετακυλήσει στον πελάτη τον αυξημένο ΦΠΑ; Ο Μάρτιν Φάσναχτ δεν το πιστεύει. Και προειδοποιεί: «Οι έμποροι θα επιχειρήσουν να κάνουν αυξήσεις σε προϊόντα, των οποίων οι πελάτες δεν θυμούνται και πολύ καλά τις τιμές τους και έτσι θα περάσει απαρατήρητο».
