Σήμερα, ημέρα εθνικών εκλογών και ένα από τα θέματα που απασχολούν, εδώ και αρκετό όμως καιρό, τον δημόσιο διάλογο είναι εκείνο της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού.

Το άρθρο 51 του Συντάγματος παρέχει αυτή τη δυνατότητα, καθώς προβλέπει ότι η Βουλή μπορεί, με νόμο που θα ψηφιστεί με πλειοψηφία δύο τρίτων του συνόλου των μελών της, να ορίζει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την ελληνική επικράτεια.

Διευκρινίζει, μάλιστα, ρητά ότι «ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την επικράτεια».

Επομένως, το ερώτημα εάν πρέπει οι απόδημοι Έλληνες να ψηφίζουν στις χώρες διαμονής τους, έχει απαντηθεί προκαταβολικά από τον συνταγματικό νομοθέτη. Το πώς πρακτικά θα εφαρμοστεί μια τέτοια διαδικασία είναι δουλειά του κοινού νομοθέτη.

Στη σημερινή εποχή των εκπληκτικών δυνατοτήτων τηλεπικοινωνίας, η συζήτηση για το κατά πόσο είναι τεχνικά εφικτή η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των Ελλήνων κατοίκων εξωτερικού, είναι τόσο παρωχημένη, που δεν έχει καν νόημα να διεξάγεται. Εξάλλου, είναι πολύ απλό να δούμε τι γίνεται, για παράδειγμα, στα κράτη της ΕΕ: δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό.

Η συζήτηση είναι, κατά κάποιο τρόπο, ξεπερασμένη ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα. Πολύ απλά, διότι οι Έλληνες του εξωτερικού έχουν κατά το παρελθόν ψηφίσει στις χώρες διαμονής τους. Όχι στην εποχή του διαδικτύου, των ηλεκτρονικών υπολογιστών, των έξυπνων τηλεφώνων και των δορυφορικών επικοινωνιών, αλλά το μακρινό 1862 – δηλαδή, περισσότερο από ενάμιση αιώνα πριν!

Στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1862, τις πρώτες μετά την έξωση του βασιλιά Όθωνα, οι απόδημοι Έλληνες είχαν τη δυνατότητα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στα κατά τόπους ελληνικά προξενεία.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά επιπλέον τους αναγνωριζόταν το δικαίωμα να εκλέξουν τους δικούς τους αντιπροσώπους, επιπλέον εκείνων που θα εκλέγονταν στην ελληνική επικράτεια, προκειμένου να συμμετάσχουν ως μέλη στην Εθνοσυνέλευση, η οποία ήταν περιβεβλημένη με συντακτικές εξουσίες – δηλαδή με τη μέγιστη εξουσία της ψήφισης νέου Συντάγματος.

Αντίστοιχο δικαίωμα ψήφου δόθηκε στους Έλληνες του εξωτερικού και στο δημοψήφισμα που διεξήχθη λίγες εβδομάδες αργότερα, με σκοπό την εκλογή νέου βασιλιά. Να σημειώσουμε εδώ ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος υπήρξε συντριπτικό, σε ποσοστό πάνω από 94%, υπέρ του Βρετανού πρίγκιπα Αλφρέδου.

Ωστόσο, η λαϊκή ετυμηγορία δεν εφαρμόστηκε ποτέ και στον ελληνικό θρόνο τελικά ανήλθε ο Δανός πρίγκιπας Γεώργιος Γκλύξμπουργκ. Το 1862 το ζήτημα αντιμετωπίστηκε με τα πενιχρά μέσα της εποχής. 157 χρόνια αργότερα, ψάχνουμε τον τρόπο. Εντυπωσιακό από ιστορική άποψη, και όχι μόνο!