Κλήματα αναρριχώνται στις προσόψεις των γραφικών, ωχρών όμοιων σπιτιών στη σειρά. Με τις κόκκινες κεραμοσκεπές, τα πράσινα παντζούρια και τα όμορφα κεραμίδια, εκπέμπουν μια ζεστασιά και οικειότητα. Πολλοί από τους επισκέπτες που καθημερινά διασχίζουν τα στενά δρομάκια της Fuggerei του Άουγκσμπουργκ, θα ήθελαν να μετακομίσουν αμέσως.
Ειδικά δεδομένου ότι η τιμή ενοικίασης είναι ασυναγώνιστη: 88 λεπτά ετήσιο βασικό ενοίκιο συν κοινόχρηστα πληρώνουν οι κάτοικοι του παλαιότερου κοινωνικού οικισμού στον κόσμο. Επί 500 χρόνια, ζούσαν εδώ πολίτες καθολικής πίστης του Άουγκσμπουργκ, οι οποίοι έπεσαν σε κατάσταση ένδειας χωρίς να φταίνε οι ίδιοι. Το ενοίκιο αντιστοιχεί σε ένα φιορίνι του Ρήνου. Έτσι το ήθελε ο τότε ιδρυτής – και οι απόγονοί του εξακολουθούν να το εφαρμόζουν.
Η Fuggerei του Άουγκσμπουργκ είναι ο παλαιότερος κοινωνικός οικισμός στον κόσμο
Και αυτός ο δεν είναι άλλος από τον Jakob Fugger τον Πλούσιο, τον πιο διάσημο γιο της πόλης. Ο έμπορος, ο επιχειρηματίας και ο τραπεζίτης στήνει μια θρυλική περιουσία πριν από περίπου 500 χρόνια. Η ζωή και η δουλειά του διαμορφώνουν την ιστορία και το πρόσωπο του Άουγκσμπουργκ μέχρι σήμερα.
Αυτό δεν είναι μόνο αισθητό στην Κάτω Πόλη, όπου βρίσκεται η Fuggerei, αλλά και στην Άνω Πόλη με τα επιβλητικά παλάτια. Από εκεί, ο άλλοτε πλουσιότερος άνθρωπος στην Ευρώπη ελέγχει την παγκόσμια επιχειρηματική του δραστηριότητα. Μια μικρή χάλκινη προτομή στην περιοχή της Fuggerei μνημονεύει από το 2007 τον βαθιά θρησκευόμενο επιχειρηματία και ευεργέτη.
ΧΡΥΣΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΩΣ ΣΗΜΑ ΚΑΤΑΤΕΘΕΝ: JAKOB FUGGER, Ο ΠΛΟΥΣΙΟΣ
Και έτσι εμφανίζεται σχεδόν ενσαρκωμένος μπροστά στους καλεσμένους: Με χρυσό σκουφί και μανδύα, έτσι όπως τον ζωγραφίζει ο Albrecht Dürer εκείνη την εποχή. Ο ηθοποιός Heinz Schulan φοράει μία ιστορική φορεσιά. Υποδύεται τον Jacob Fugger για 15 χρόνια στη σκηνή και επίσης σε περιηγήσεις στην πόλη στα αξιοθέατα του Άουγκσμπουργκ.
«Το παλάτι των Fugger ήταν το πρώτο κτίριο Αναγέννησης βόρεια των Άλπεων. Σε αυτό θα βρείτε τις τρεις όμορφες αγροτικές εκτάσεις Serenadenhöfe, τις πρώτες ανοιχτές αυλές βόρεια των Άλπεων. Και επίσης υπάρχει και η δωρεά του, η Fuggerei, ο παλαιότερος κοινωνικός οικισμός στον κόσμο», συνοψίζει ο Heinz Schulan τα κυριότερα σημεία της ξενάγησης. Χλιδή και λιτότητα, ευημερούσα οικονομία και κοινωνική ευθύνη – τα κτίρια του Φούγκερ του Άουγκσμπουργκ αντικατοπτρίζουν αυτόν τον δυαδισμό.
Επιπλέον, σήμερα ενημερώνουν τρία μικρά μουσεία στη Fuggerei του Άουγκσμπουργκ για την ιστορία του ιδρύματος, τη ζωή στην Fuggerei και τη μερική καταστροφή της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και την επακόλουθη αποκατάσταση. Εδώ οι επισκέπτες συναντούν τον κόμη Wolf-Dietrich von Hundt, τον διευθύνοντα σύμβουλο της «Διοίκησης Ιδρύματος του Ηγεμόνα και Κόμη Fugger».
Αυτός διαχειρίζεται τα περιουσιακά τους στοιχεία. Αυτά αποτελούνται κυρίως από 3.200 εκτάρια δάσους – και αυτό είναι «χαρά και λύπη» ταυτόχρονα. Η χαμηλή τιμή του ξύλου τον ανησυχεί φέτος: «Πρέπει να διαχειριζόμαστε τα οικονομικά με εξαιρετικά βιώσιμο τρόπο».
«Οι επισκέπτες ενθουσιάζονται με την ιστορία αυτής της παράξενης αστικοποίησης»
Ευτυχώς, η Fuggerei μαγεύει κάθε χρόνο όλο και περισσότερους επισκέπτες. Η χαμηλή τιμή εισιτηρίου ωφελεί τους κατοίκους και τη διατήρηση του κοινωνικού οικισμού, εφόσον χτίζονται για παράδειγμα νέα λουτρά.
«Οι επισκέπτες ενθουσιάζονται με την ιστορία αυτής της παράξενης αστικοποίησης και το ότι ένα έργο που εφευρέθηκε πριν από 500 χρόνια μπορεί να αντέξει τόσο καιρό. Επιπλέον, παίζει φυσικά ρόλο και το γεγονός ότι η ιστορία της οικογένειας Fugger δεν είναι κάτι μεμονωμένο, αλλά οι Fugger παίζουν ρόλο σε πολλά μέρη στο Άουγκσμπουργκ», λέει ο κόμης Wolf-Dietrich von Hundt.
FUGGEREI ΑΟΥΓΚΣΜΠΟΥΡΓΚ: ΕΝΑ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΚΟΙΝΟ ΑΙΣΘΗΜΑ
Αλλά ποιο είναι το μυστικό αυτού του μοναδικού κοινωνικού έργου; Γιατί η ζωή στη Fuggerei δεν είναι μόνο φτηνή αλλά και καλή; «Εδώ ο καθένας μπορεί να είναι όπως θέλει», λέει ο κόμης von Hundt με λίγα λόγια. Επιδοκιμάζει το κοινοτικό πνεύμα των κατοίκων και τονίζει: «Η βεβαιότητα ότι κάθε κάτοικος έχει μια ασφαλή στέγη πάνω από το κεφάλι του έχει μια πολύ θετική επίδραση στους ανθρώπους».
Με ένα δροσερό ποτό, η μέρα στην ήσυχη υπαίθρια μπυραρία φτάνει στο τέλος της. «Σε μέρη όπως τη Fuggerei, όπου μπορείτε να νιώσετε το πνεύμα του τόπου, μπορείτε πραγματικά να καταλάβετε το Άουγκσμπουργκ», λέει ο κόμης von Hundt.
Γιατί εδώ μαθαίνουν οι επισκέπτες ότι ο Jakob Fugger δεν ήταν ένας εγωιστικός καπιταλιστής, αλλά ότι είχε και το δημόσιο συμφέρον στο μυαλό του: «Τα χρήματα δεν ήταν αυτοσκοπός, παρά δημιούργησαν θέσεις εργασίας και ευκαιρίες». Όποιος επισκέπτεται μόνο τα μαγευτικά σπίτια των Fugger της Άνω Πόλης του Άουγκσμπουργκ, χάνει αυτή τη σημαντική διαπίστωση.
Έτσι, ο Jakob Fugger δίνει στους επισκέπτες της Fuggerei ένα μικρό μάθημα πρακτικής αγάπης προς τον πλησίον μέχρι και σήμερα. Ή, όπως λέει ο κόμης von Hundt: «Η πολιτική κινητοποίηση επινοήθηκε στις γερμανικές πόλεις. Θα ήταν ωραίο αν αυτή η κινητοποίηση αυξανόταν ξανά, διότι κάνει καλό στην κοινωνία μας».
Ευγενική χορηγία